Fotoğraf, ortaya çıktığı ilk andan itibaren sadece bir görüntü kaydetme aracı değil, aynı zamanda zamanın ve belleğin taşıyıcısı olmuştur. 19. yüzyılda icat edilen fotoğraf, başlangıçta resmin yerine geçebilecek bir teknik beceri olarak değerlendirilirken, zamanla bireysel anlatımın, toplumsal belgelemenin ve sanatsal sorgulamanın sahnesine dönüştü. Bugün ise dijitalleşme, sosyal medya ve mobil teknolojilerle fotoğraf, hem üretim biçimi...
Yazar: Nilüfer Şen Çakar
Yazı
Yazı
İklim Grevinden Küresel Vicdana: Greta Thunberg
Dünya çapında Greta Thunberg’in adı ilk kez 2018’de, 15 yaşındayken İsveç Parlamentosu önünde başlattığı tek kişilik okul greviyle duyuldu. “Skolstrejk för klimatet” (İklim için okul grevi) yazılı tabelasıyla gerçekleştirdiği sessiz ama kararlı protesto, kısa sürede milyonlarca genci etkisi altına alan küresel Fridays for Future (Gelecek İçin Cumalar) hareketine dönüştü. O tarihten bu yana Greta’nın aktivizmi,...
Yazı
Kamboçya Tapınak Şehirleri: Angkor Wat ve Preah Vihear
Çalışmam, Kamboçya’nın en önemli iki tapınağı olan Angkor Wat ve Preah Vihear’ı, Germain Bazin’in rasyonel ve irrasyonel toplumlar kuramı çerçevesinde incelemeyi hedefler. Bazin’e göre toplumlar, ahiret inancını kavramsallaştırma biçimlerine göre ayrılır: Rasyonel toplumlar, ahiret olgusunu dünyevi verilerle açıklayabilir ve bunu mimarideki düzenli yapı, gerçekçilik ve anlatı yoluyla ifade ederler. Buna karşılık irrasyonel toplumlar, mistisizm, soyutlama...
Yazı
SANATSAL YARATICILIK VE DUYGUDURUM BOZUKLUĞU
Cem Mumcu’nun Sanatsal Yaratıcılık ve Duygudurum Bozukluğu adlı kitabı Okuyanus Yayınlarından çıktı. Birinci ve ikinci basımı Ocak 2025’te yayınlanan kitap Özet, Genel Bilgiler, Yöntem ve Gereç, Bulgular, Tartışma ile Sonuç ve Öneriler bölümlerinden oluşuyor. Cem Mumcu Sunuş bölümünde çalışmanın amacını şöyle özetliyor: “Sanatsal yaratıcılığı olan kişilerin duygudurum dalgalanmaları gösterdikleri gözleminden hareketle, sanatçılarda duygudurum bozukluklarının araştırılması...
Yazı
GIORGIONE – LA TEMPESTA (FIRTINA) ÜZERİNE BİR İNCELEME
Fırtına’da figürlerin ön planda olmadığı, doğayı öne çıkaran bir resimle karşı karşıya kalırız. Bu manzara içindeki figürler için yeni bir yaklaşımdır. Artık manzara sadece bir arka plan değil resmin tamamlayıcısıdır. Çalışmam Giorgione’nin La Tempesta (Fırtına) adlı eserinin incelenmesini içermektedir. Giorgione’nin kısa biyografisi ve Fırtına’nın tarihçesi ardından, yapıt biçimsel, teknik, konu ve içerik açısından irdelenmiştir. Fırtına...
Yazı
SANAT EĞİTİMİNİN TARİHİ
GÖRSEL SANATLAR ÖĞRETİMİNDE DÜŞÜNSEL VE SOSYAL EĞİLİMLER Doktorasını 1965 yılında Stanford Üniversitesi’nden alan ve uzun yıllar Connecticut ve Kaliforniya’daki devlet okullarında sanat öğretmenliği yapan Arthur D. Efland Sanat Eğitiminin Tarihi : Görsel Sanatlar Öğretiminde Düşünsel ve Sosyal Eğilimler adlı kitabında sanat eğitiminin de bir tarihi olduğunu 1961 yılında Stanford Üniversitesi’nde Yüksek lisans öğrencisiyken keşfettiğini söylüyor....
Yazı
Sokak Sanatı
Grafiti dendiğinde aklınıza neler geliyor? Sokak sanatı? Kamusal Alan? Yaratıcılık? Başkaldırı? Belki anarşizm veya vandalizm? Hepsi? Hiçbiri? Bugün sokaklarda görmedik rastlamadık diyemeyiz hiçbirimiz. Belki “Görmezden geliyoruz” diyenleriniz olacaktır. Ancak kabul edelim grafiti artık hayatımızın bir parçası belki de vazgeçilmezi. Banksy ile ilgili tartışmalar bir yana hakkında o kadar çok konuşuldu, yazıldı, çizildi, şehir efsaneleri türetildi...
Yazı
“FIRTINA” VE “KIRDA ÖĞLE YEMEĞİ” YAPITLARINDA TOPLUMUN KADIN İMGESİNE BAKIŞININ KARŞILAŞTIRILMASI
Kimi sanat tarihçilerine göre modern sanatta nü türü önemini bir ölçüde yitirmiştir. Manet bu bakımdan bir dönüm noktası sayılır. Edouard Manet’in “Kırda Öğle Yemeği” resmi 1863’te Paris Salonu’na sunulduğunda kabul edilmedi. Salonun jürisi bu çalışmayla birlikte 3000 eseri daha reddedince İmparator III. Napolyon’un emriyle Reddedilenler Salonu açıldı ve tablo orada sergilendi. Bellini atölyesinde yetişen ve...
Yazı
YENİ SANAT TARİHİ: ELEŞTİREL BİR GİRİŞ-JONATHAN HARRIS
Harris çalışmasının başlangıç noktası olarak öğrenci gösterileri, başkaldırı ve protestoları ile genel bir huzursuzluğun baş gösterdiği 1968 Mayısını almakta. Jonathan Harris, Yeni Sanat Tarihi: Eleştirel Bir Giriş adlı kitabında sanat tarihinin 1970’den bu yana geçirdiği değişimin kuramsal, tarihsel, toplumsal ve siyasi bir dökümünü bir araya getirmeyi amaçladığını söylüyor. Ona göre kitabın hedef kitlesi üç gruptan...
Yazı
SANAT TARİHİNİ KİMLER YAZAR?
Sanat tarihini yalnızca sanat tarihçileri mi yazar? Türkiye’de sanat tarihi yazımı öteden beri sanatçıların egemen olduğu bir alan mıdır? Sanatçılar tarafından yazılan tarihin avantajları, dezavantajları nelerdir? Sakıncaları, kısıtlılıkları var mıdır? Bu yazımda tarih yazımı modeli, uluslararası sanat, Türkiye’ye özgü toplumsal ve politik koşullar, anlatı düzeninde dönemselleştirmeler, kanonlar, ulus-devlet söylemi, dil, terminoloji ve kaynaklar alanında Nurullah...