Bir zeytin ağacı için tepki gösterenler; bir sanatçı için yapılan özel imar düzenlemesi karşısında nedense susmaktadır.
Türkiye’de bir inşaat faaliyet yapmak isterseniz zorunlu olarak bir takım mevzuata uymak zorundasınız. Öncelikle muhatabınız ve izin almanız makam; o ilçe belediye başkanlığı ve bu kanalla da büyükşehir belediye başkanlığıdır. Bu yazının konusu ;Ahmet Güneştekin’in Urla’da yapacağı iddia edilen Müze Ev projesine belediyenin araziye imar değişikliği yaparak ”0.3” emsal yerine “1” emsal uygulamasıdır. Bu iddiayı ben ortaya atmadım. Ege bölgesi yerel basınında bu iddia dolaşıyor.[1] Bu yazıyla tartışılması için konuyu öncelikle gündeme getirmeye çalışmaktayım. İmar, Emsal Artışı, Müze Evi, Özel Müze kavramları yanında, sanat adına yapıldığı iddia edilen yatırımların ticari alana girmeden etik çizgide durdurulması gerekliliğini hatırlatmak istemekteyim.
- Güneştekin Art Refinery Urla’nın Urla İlçesi Kuşçular Mahallesi 2021 ve 2022 parsellerde kayıtlı taşınmazlar üzerinde 2 katlı inşaa edilen binalarda 2023 yılı sonunda faaliyete geçeceği Ahmet Güneştekin’in sosyal medya hesaplarında paylaşılmıştır.
- Söz konusu parsellerin yapılaşma hakkı mevcutta 0,30 – 2 kat olup, CHP’li İZBB yönetimi tarafından yapılan yeni düzenleme ile yapılaşma hakkı 3 katına çıkarılarak emsal 1,00 – yükseklik 11 mt şeklinde onaylandı.
- İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 18.07.2025 tarihinde gerçekleşen Temmuz Ayı 2. Meclis Birleşiminde yapılan oylamada, Cumhur İttifakı Meclis Üyelerinin RET oyuna karşılık, CHP Meclis Üyelerinin kabul oylarıyla onaylanan plan değişikliği, ciddi soru işaretlerine sebep olmuştur. Bizim gerekçelerimizi ve önerilerimizi öğrenmeden ve anlamadan “Urla’ya değer katacak bir müzeye karşı çıkmak akıl tutulması” yorumunu yapan Ahmet Güneştekin’in sanatına saygı duymakla beraber, kendisinin de bizim alanımıza ve kararımızın gerekçelerine saygı duymasını bekleriz.[2]
Bu iddiayı tam olarak değerlendirmek için plan notları gibi bazı teknik bilgiler gerekir. KASK, TASK, .[3] Bu eksikliğe rağmen eldeki bilgilerle konu anlaşılmaya çalışılacaktır.
İdda şu ; “Kuşçular Köyü’ndeki 5 bin 200 metrekare büyüklüğündeki iki ayrı arsanın, 5 bin metrekare büyüklüğe sahip bir müzeye dönüştürülmesinin yolu açıldı. Binaların bitip tamamlandığı belirtilirken imar hakkı 0.3 emsalden 1’e çıkarıldı .“ Bu yazıdan KASK, TASK, H bilgileri tam alamadığımız için genel açıklama yapalım. 5.200 m2 arazi üzerine ancak 1.560 m2 inşaat yapılabilirken, şu ana 5.200 m2 inşaat yapılabilirliği imkanı yaratılmıştır. Bu bölgede ve bu arazide H ne olduğu konusunda bilgi sahibi olunmadığı için kaç katlı inşaat yapılma hakkının olduğu bilgisine de sahip olamıyorum. Bu ve benzeri emsal artışları artık sıradan işler haline geldi. Ben buradan daha çok bu emsal artışının bir “Müze Ev” yapma çabasının arkasına gizlenildiği düşüncesine ulaşmaktayım.
Türkiye’deki müzeler mevzuatı içinde “Özel Müze Ev” kavramı yoktur. Tüm özel müzelerin tabi mevzuat eklidir.[4]
Ahmet Güneştekin 2 Şubat 2023 tarihinde ve öncesinde sosyal medyada yaptığı paylaşımlarda, “müzemiz 2023’ün sonbaharında kapılarını açacak” ifadesini kullanmıştır. Şimdi biz kendisine soralım, 2023 sonbaharında açmış olduğu müzede hangi gerekçelerle bu emsal ve yükseklik artışına ihtiyaç duydu? Çevre yapılaşmaların 0,20 ile 0,30 aralığında 2 kat olduğu düşünülürse, bu bina ne yerel dokuya ne de bölgenin silüetine uygun olmayacaktır. Siyasi destekle elde ettiği kazanımların bölgeye olumsuz yansımaları sanatçı kimliğiyle nasıl bağdaştıracağını merak ediyoruz.’’[5] Şu an için Kültür ve Turizm Bakanlığı kayıtlarında Ahmet Güneştekin adıyla Urla’da kayıtlı bir müze bulunmamaktadır. [6] Yazılarımı takip edenler özel müzeler konusunda ne kadar seçici ve titiz bir takipçi olduğumu bilirler.
Öncelikle Türkiye’deki Özel sanatçı Müzeleri ile ilgili mevzuatın yetersiz ve sanatçının elini kolunu bağlayan yapıda olduğunu belirtmek isterim. Özel sanatçı müzeleri için yıllardır çaba gösteren Ender Güzey de aynı sorun ile karşı karşıyadır. Sanatçıların ve sanatçı derneklerinin bu konuda mevzuat değişikliği için bakanlıkla temas kurmasında zorunluluk bulunmaktadır.
Arkas Holding’in 2022 yılındaki Torbalı’daki otel projesi için yapılan imar değişikliğini öngören uygulamanın yargılamasının devam ettiği yerel basında yazılmaktadır.
Olaya taraf olan Ahmet Güneştekin; “Orada uluslararası sanatçıların, genç sanatçıların eserleri sergilenecek. Urla’ya değer katacak bu müzeye İzmir halkı sahip çıkmalı. Bu projeye katkıda bulunanları tebrik etmeli. Böyle bir şeye karşı çıkılmasına üzüldüm. Böyle bir hizmet edeceksiniz kendi cebinizden, sonra birileri çıkıp itiraz edecek. Bu akıl tutulmasıdır Müze projesine karşı çıkanlara yüz yüze oturup tartışmak isterim. Arkadaş neyine itiraz edeceksin? Ben onlarla yüz yüze oturup tartışmak isterim. Arkadaş neyine itiraz edeceksin. O zaman vazgeçtim diyelim. O kadar insan size beddua edecek. İnsanlar hevesle o müzenin açılmasını istiyor. Bence buna destek verenlerin hepsini İzmir halkı tebrik etmeli. Bu müzeye neden karşı çıkılır. Üzücü açıkçası. Hayal kırıklığı. Bütün dünyada kültüre, sanata ayrıcalık özel statü veriliyor.” dedi. [7] Bu gazete haberinde müze tartışılmıyor. Emsal artışı tartışılıyor!
Sürekli dip not yaparak yazmamdaki temel amaç; söylentilerden değil, eldeki bilgiler üzerinden konuyu ortaya koymaktır. Bilgilerde farklılık veya hata varsa; kaynağı yerel basın haberleridir.
Özetle “Her şeyin öncelikle kanuna uygun olup olmadığına bakmak gerekir. Uygunsa sıkıntı yok. Uygun değilken kişiye özel düzenlemeyle değişiklik yapıldıysa; vicdan ve hukuk devreye girer. İmar değişikliği yapılacaksa; o bölgenin dokusu bozulmadan, o bölge bir kültür sanat alanı haline getirilerek değiştirilerek ve diğer maliklere de bu kapsamda fırsat yaratılarak imar değişikliği yapılmasında yarar vardı. Bir zeytin ağacı için tepki gösterenler nedense bu imar düzenlemesi karşısında susmaktadır. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? Bu mevzuat ortada durdukça “MÜZE EV” adı altında ülkemizde bir sanatçı müzesi kurmak söz konusu değildir. “ derim.
Sanatın siyasi çekişmelere alet edilmesine de sıcak bakmadığımı özellikle iletirim. Sanatçı olmak kimseye özel haklar vermez. Tam tersi; yükümlülükler verir. Sanatçı her şeyi ile topluma örnek olmalıdır.
Sonsöz; sanatçı ve sanat etik zeminde yürür.
[1] https://www.erhangulenc.com/unlu-sanatcinin-urla-da-kuracagi-muze-eve-imar-kiyagi-arkas-taki-gibi-yargilanirsiniz-uyarisi-sinan-dogan-in-haberi/1625/
[2] https://www.erhangulenc.com/ak-parti-den-unlu-sanatci-gunestekin-e-sert-cevap-yavuz-hirsiz-ev-sahibine-baskin-cikarmis/1635/
[3] https://www.dengedegerleme.com/taks-ve-kaks-nedir/#:~:text=KAKS%2C%20yani%20Kat%20Alan%C4%B1%20Katsay%C4%B1s%C4%B1,edebilece%C4%9Finiz%20toplam%20kapal%C4%B1%20alan%C4%B1%20belirler.
[4] https://teftis.ktb.gov.tr/TR-263867/ozel-muzeler-ve-denetimleri-hakkinda-yonetmelik.html
tbmm220840990567.pdf erişimi için tıklayın
[5] https://www.erhangulenc.com/ak-parti-den-unlu-sanatci-gunestekin-e-sert-cevap-yavuz-hirsiz-ev-sahibine-baskin-cikarmis/1635/
[6] https://kvmgm.ktb.gov.tr/tr-43980/ozel-muzeler.html
[7] https://www.erhangulenc.com/unlu-sanatci-isyan-etti-urla-ya-deger-katacak-bir-muzeye-karsi-cikmak-akil-tutulmasi/1627/
Bir Cevap Bırakın