Ana Sayfa Kritik

Kategori: Kritik

Yazı
Dijital Bilgi Ekosisteminde Tek Sesliliğe Doğru

Dijital Bilgi Ekosisteminde Tek Sesliliğe Doğru

Sosyal medya platformlarının giderek merkezîleşen algoritmik yapısı, bilgi akışı, görünürlük ve uzmanlık temsili üzerinde ciddi etkiler yaratmakta. Özellikle “gatekeeper” tabir edilen etkili ve görünür kişiler, bu platformlarda sürekli ön planda tutularak bilgi akışını yönlendiren, adeta birer “ombudsman” gibi davranan figürlere dönüşüyor. Bu kişiler yalnızca geniş takipçi kitleleriyle değil, aynı zamanda maddi imkânları, kişisel bağlantıları ve...

Yazı
GİTTİ, ÖLDÜRÜLDÜ; TROÇKİ

GİTTİ, ÖLDÜRÜLDÜ; TROÇKİ

Senin bir mayıslarını gördük Uğultularla duyduk Kocaman bir çam gibi haykıran Troçki’yi Nazım’ın şiirindeki Troçki, dünya tarihini değiştirecek bir kişiydi. 1917 Bolşevik devrimini Stalin’le gerçekleştiren bu kişi, 1929 yılında Rusya’dan Stalin tarafından atıldı. Bütün ülkeler kendisini kabul etmezken. Atatürk’ün yeni kurduğu Türkiye Cumhuriyeti onu kabul etti. Sürgünde yaşadığı 11 yılın en uzun dönemi olan dört buçuk yılını Türkiye’de...

Yazı
Miles Davis ile Bir New York Gecesi

Miles Davis ile Bir New York Gecesi

Amerika’ya gidince, öncelikle en çok bilgi edinmek istediğim iki konu vardı: Caz ve 1929’daki Büyük Ekonomik Kriz. Bu konuları en detaylı biçimde bir belgesel film yaparak öğrenebilirdim. Ben de Amerika’daki ilk belgeselim olan, Jazz and Great Depression’ı yapmaya başladım. Caza ilgim çok eskilerde başlamıştı. Amerika ise cazın merkeziydi.1929’daki New York borsasının çöküşü ise başta ABD’de...

Yazı
TENTEN’İN “FAŞİSTLİĞİ” VE SÖMÜRGECİLİĞİ

TENTEN’İN “FAŞİSTLİĞİ” VE SÖMÜRGECİLİĞİ

Çoğumuzun ya da en azından 40 yaş üstü kuşakların çoğunun çocukluktan beri aşina olduğu ve hoş duygularla anımsadığı Tenten hem doğrudan kimi serüvenlerinden hem de dolaylı olarak yaratıcısı Hergé’nin gerçek yaşamından hareketle siyasi açıdan yoğun eleştirilere tabii tutulmuş Belçika menşeili bir çizgi romandır. Bu konuda her ikisi kuşkusuz kısmen örtüşmekle birlikte belki de yaratıcısı Hergé’yi...

Yazı
SEMANTİK KOLAJ

SEMANTİK KOLAJ

Toplu taşıma araçlarında insanların yüksek sesle telefonla konuşmaları ve bundan hiç rahatsızlık duymamaları şaşkınlık veriyor. Her yer ve her şey bizimmiş gibi davranıyoruz… Ruhsal çöplerimizin farkında değiliz. Özgürlük tüm insanların iyiliği için uyulan kuralların sonucu ortaya çıkıyor. İnsan özgürlük duygusundan yoksunsa hiçbir şey yolunda değildir. En teknik işler bile aksar. Peki nedir özgürlük? Özgürlük insana...

Yazı
VEHİP SİNAN’IN TOPUZ’U

VEHİP SİNAN’IN TOPUZ’U

Kendi adını taşıyan süreli bir yayında yayınlanmış yerli üretim çizgi romanlarımızın sayısı yaklaşık olarak yirmi dolaylarındadır. Bu yazıda Türkiye’de tarihsel kahramanlık janrının dışındaki ilk yerli kahraman çizgi roman dergisinin kahramanı Topuz’u 1950’li yıllarda ilk ortaya çıktığı dönemdeki yayınlara odaklanarak ele alacağım. ‘Topuz’un yaratıcısı Vehip Sinan (1929-2010), en kalıcısı Topuz olmak üzere çocuklara dönük çizgi romanlarının...

Yazı
VAN GOGH’UN 90. ÖLÜM YILI: MÜŞFİK KENTER’İN NEW YORK MACERASI

VAN GOGH’UN 90. ÖLÜM YILI: MÜŞFİK KENTER’İN NEW YORK MACERASI

New York’taki Türk toplumunun bazı kişileri; New York tarihinde ilk defa bizim oyunun oynandığı aynı gece, aynı saatte bedava bir yemek verdi. Amaçları Müşfik Kenter gibi bir sanatçının  oyun sunmasını sabote etmekti. 13 yıl evvel 15 Ağustos tarihinde yaşama gözlerini kapayan Müşfik Kenter bence Türkiye’nin gelmiş geçmiş en iyi tiyatro ve sinema oyuncusudur. New York’ta...

Yazı
TOLSTOY: SANAT NEDİR?

TOLSTOY: SANAT NEDİR?

Tolstoy, sanat nedir sorusunun yanıtını on beş yıl arar. Sanat Nedir[1] isimli yapıtındaki denemelerinde en çok bu soruya yanıt bulmaya çalışır. Verdiği yanıtsa; “Sanat, bir duyguyu yaşayan insanın, o duyguyu bilerek ve isteyerek başkalarına aktarma olayıdır.” der. (s.10) Tolstoy’un, gayet basit bir tanımla yaklaştığı bu soruya, Bernard Shaw’ın çok basit ve bir o kadar da...

Yazı
İşte Çekiç: Aki Kaurismäki

İşte Çekiç: Aki Kaurismäki

Bertolt Brecht’in sanat, gerçeğe tutulan bir ayna değil, onu şekillendiren bir çekiçtir. Sözünü tam anlamıyla gerçekleştiren bir film yapımcısı olan Aki Kaurismäki gerektiği kadar tanınmamaktadır. Uluslararası festivallerde ödüller kazanan 39 tanesini yönettiği 49 filmin yapımcısı Finlandiyalı Aki Kaurismaki’nin filmlerindeki başrol karakterler: çöp toplama kamyonunda çalışan temizlik işçisi adam, markette çalışan kasiyer kız, madenlerde çalışan maden...

Yazı
HATIRLAMAK: HAFIZANIN KANAYAN YARASIDIR

HATIRLAMAK: HAFIZANIN KANAYAN YARASIDIR

[Geçmişi tarihsel olarak kurmak, gerçekten kurmak onu gerçekten olmuş olduğu gibi tanımak değil, tehlike anında birden parlıyıveren anıyı ele geçirmektir… Hiçbir olay, tarihin içinde kaybolmuş sayılamaz.] Son Bakışta Aşk, Walter Benjamin, Çev. Nurdan Gürbilek, Metis Yay., 1993, s. 41   Alıntıladığım bu cümle, kitabın ‘Tarih Kavramı Üzerine’ bölümünden. Buradan iz sürmeden önce bu alıntıyı, bir...