Yazar: Hasan Aksakal

Victoria dönemi İngiliz entelektüel tarihinin önde gelen figürleri arasında Thomas Carlyle, John Stuart Mill, Charles Darwin, Alfred Lord Tennyson, Charles Dickens, Matthew Arnold ve Lord Acton gibi isimlerle beraber John Ruskin (1819-1900) de yer alır. Sadece bir sanat eleştirmeni olarak değil, ekonomiden pedagojiye, mitolojiden mimarlığa kadar hayli geniş bir alanda eleştirel denemeler, kitaplar, makaleler ve...

“Gerçek bir şiiri okuduğumuzda ya da dinlediğimizde, sanki doğadaki aklın hareketini hissederiz ve doğadaki göksel cisimler gibi, aynı anda onun hem içinde hem de üzerinde süzülürüz. Aynı dili konuşan doğabilimciler ve şairler her zaman tek bir topluluk gibidir. Doğabilimcilerin her yerden toplayarak büyük ve düzenli yığınlar halinde dizdikleri şeyleri, şairler insan yüreğinin günlük besinine ve...

BÜYÜK BİR SONSUZLUĞUN İÇİNE KÜÇÜK SONSUZLUKLAR BIRAKMAK: Erken Alman Romantizminin liderlerinden biri olan Karl Wilhelm Friedrich Schlegel, 10 Mart 1772’de, Hannover’da üst-orta sınıfa mensup bir ailenin son çocuğu olarak doğmuştur. Fikirleriyle evrensel, tarihsel ve karşılaştırmalı edebiyat teorisine yaptığı katkılar nedeniyle modern edebiyat eleştirisinin ve karşılaştırmalı filolojinin kurucularından biri kabul edilen Schlegel, Göttingen ve Leipzig’de Hukuk...

“Bir şair çevresinde bir millet yaratır, ona görülecek bir dünya verir ve o milletin ruhunu bu dünyaya taşımak üzere elinde tutar.” –Johann Gotfried Herder 1798-1799 yılları Romantizmin tarihine kattıkları nedeniyle müstesna ve hayli bereketli bir dönemdir. Örneğin William Wordsworth ve Samuel Taylor Coleridge, İngiliz Romantizminin en önemli eserlerinden biri olan Lyrical Ballads’ı 1798’de yayınlarken, Schlegel...

Bu yazıda, son yıllarda Braveheart ya da Game of Thrones gibi herkesçe bilinen yapımlar etrafında yükselen neo-Romantik ortaçağ merakının temel referansı olan Sir Walter Scott’tan bahsedeceğim. Walter Scott Aydınlanma filozoflarının iyi hiçbir şey bulamadığı ortaçağa eserleriyle yeniden itibar kazandıran yazarların başında gelir. Scott aynı zamanda tarihi ve geleneksel motifleri ustaca kullanarak, İskoç kültürünün tüm Avrupa’da...

“Ne olduğunu bilmediğim bir şey var içimde, ‘Yollara düş’ diyor bana.” Novalis                                                                                                                                        “Hislerin temelinde daha güzel, daha güçlü renklere açılan manevi bir ışık vardır. İnsan bütün dünyayı hissetmeyi öğrense, içinde yıldızlar doğar, daha katmanlı ve daha berrak hisseder, sınırlardan ve yüzeylerden daha fazlasını görür. Sonsuz bir oyunun ustası olur böylece; kendini besleyen ve sürekli büyüyen...

Bir sanatçı düşünelim ki, örneğin şair William Butler Yeats tarafından halk ozanları geleneğini sürdüren bir mistik, bilim tarihçisi Jakob Bronowski tarafından Marx öncesi dünyada bir Marksist, eleştirmen Northrop Frye tarafından usta bir mit-üreticisi, siyasi tarihçi E. P. Thompson tarafından büyük bir devrimci, edebiyat tarihçisi G. E. Benthley Jr. tarafından ise zaman parçacıkları içinde ilerleyen muazzam...

“Eleştirinin görevi, yapıtın bir yorumunu vermek değil, onun sessizliklerini konuşturmaktır.” Terry Eagleton Romantizm, Aydınlanma Çağı’nın akla ve ilerlemeye tapmaya dek varan düşünce dünyasına bir eleştiri olarak doğdu. Sanayileşmenin ilk ve en sert eleştirisi olarak toplumsal bilince nakşoldu. Sonra 19. yüzyılın prematüre küreselleşmesine kapı açmaya çalışan liberalizme karşı bir eleştiri olarak milliyetçi, muhafazakâr ve devrimci görüşleri...