John F. Kennedy döneminde Beyaz Saray’ın film yapımcısı olan Leo Seltzer, Amerika’da film çekerken tutuklanıp hapse atılan sonrada duruşmaya çıkarılan ilk film yapımcısıdır.
“ Bütün yayın organlarına sahiptiler. Çıkan gazeteler, radyo haberleri bütün yapılan programlarda bambaşka bir dünya gösteriliyordu. Gerçekte ise işsizlik, yoksulluk bütün ülkede yayılmaktaydı. Ama toplum uyutuluyordu. Ekonomik kriz her geçen gün büyüyor, insanlar işsiz kalıyordu. Herkes bu ekonomik kriz sadece benim yaşadığım yerde var sanıyordu. Aslında bütün ülke bu problemler içindeydi. Ama ellerindeki yayın organlarıyla sanki bir rüya aleminde yaşanıyor havası veriliyordu. Kişiler “bu benim bölgemdeki bir kriz geçer, hemen düzelir “sanıyordu.
Biz bu durumun bütün ülkede olduğunun bilincinde olan bir grup gençtik. Hepimiz sinemaya meraklı kendi yazdığımız filmleri yapmak isteyen kişilerdik, fakat ülkenin durumu bizi başka bir yöne itti. Elimizde bir kamera vardı. Onunla bölgemizdeki gerçekleri; kapanan fabrikaları, işsiz kalan işçileri, yoksulluk içinde yaşayan kişileri ve bu duruma isyan eden yürüyüşleri filme alarak kısa filmler yapmaya başladık. Gerçekleri gösteren filmler çekiyorduk. Bu filmleri nasıl mı gösterecektik? Aramızdan bir grup kurduk ellerinde bir beyaz çarşaf ve projeksiyon makinası ile yaptığımız “gerçek durum” gösteren filmleri alıp otobüsle başka eyaletlere, başka şehirlere gittiler. Gittikleri yerde meydanlarda çarşafı gerip filmleri gösterdiler. Böylece orada yaşayanlarda kendi başlarına gelen dertlerin aynısının bütün ülkede olduğunu görmeye başladı. Filmlerimiz şehir şehir gezerken, gruba yeni kişiler katıldı, Yaptığımız filmler çoğaldı. Bu şekilde alternatif bir “gerçekleri” gösteren sosyal belgesel filmler yapılmaya başladı. Böylece halk gerçekleri görmeye başladı.”
Amerika’da sosyal belgesel filmlerin başlamasını, o filmlerin yapımcısı olan Leo Seltzer’den dinlemekteydim. Amerika’da büyük ekonomik kriz yaşanırken 20’li yaşlarında New York ta yaşayan Leo Seltzer Kanada’da doğmuştur. New York’ta birkaç arkadaşınla başlattıkları sosyal belgesel filmler yapımlarını gerçekleştirdikten sonra, Büyük Ekonomik Kriz’in 1940‘larda sona ermesinden sonra yaptığı belgesellerle sinema tarihinde yer alan Leo, 1948 yılında yapımcı-yönetmeni olduğu First Steps / İlk Adımlar filmiyle Kısa Film Oscar Ödülünü kazanmıştır. Daha sonraları John F. Kennedy döneminde Beyaz Saray’ın film yapımcısı olan Leo Seltzer Amerika’da film çekerken tutuklanıp hapse atılan sonrada duruşmaya çıkarılan ilk film yapımcısıdır.
“1931 yılıydı Alabama Scotsboro‘da zenci çocuklar iki tane beyaz kadına tecavüz ettiler diye yakalanıp hapse atıldılar. Mahkemede tamamen beyazlardan kurulu jüri sekiz tane zenci genci elektrik iskemlesinde ölüme mahkum etti. Bu karardan sonra ırkçı bir karar alındığı nedeninden, bu zencilerin ölüm kararının iptali için çeşitli şehirlerde büyük katılımlı yürüyüşler yapılmaya başladı. En büyük mitinglerden biri Washington DC’de Beyaz Saray önünde yapılacaktı. Kamerayı kapıp Washington’a gittim. Bu büyük yürüyüşü filme çekiyordum. Kameranın vizöründen bakarak çekime dalmış sadece yürüyüşe kapılmıştım. Birden iki kolumdan iki kişi beni tutup bir arabaya attı. Ne olduğunu anlamadan kendimi karakolda nezarethanede buldum. Nezarethane kalabalıktı. Polis yürüyüşe katılanları toplayıp getiriyormuş. Benim tek amacım yürüyüşü filme çekmekti. O zaman 21 yaşındaydım. Bir gün sonra duruşmaya çıkarıldık. Hakim “sen ne arıyordun orada? Yürüyüşe katıldın mı?” dedi. Ben “yürüyüşü filme çekiyordum” diyebildim. Hakim “öyleyse sen onlar gibi yürümemiş, katılmamışsın. Serbestsin” dedi.”
Behind The Camera: Leo Setzer programını yaptığımda yılların deneyimli ünlü film yapımcısı Leo Seltzer kısa bir sürede olsa yaşamına yeniden baktı.
“ Uzun dönem Beyaz Sarayda film yapımcısı oldum. John F. Kennedy’nin bütün gezilerine katıldım Jackie Kennedy’nin belgesel filmini yaptım. Filmlerimle çeşitli ödüller kazandım. Şöyle bir bakınca yaptığım filmlere… bence en önemlileri 20’li yaşlarımda yaptığım sosyal belgesellerdir. Topluma gerçekleri gösterdik… Daha ne olsun”
Behind The Camera: Leo Seltzer
(TV Program) producer- director: Fehmi Gerçeker
Bir Cevap Bırakın