Femme-cactus, ilk bakışta teknik bir hâkimiyetle öne çıkan bir çalışma. Sanatçı, klasik glasis tekniğini çağdaş bir duyarlılıkla kullanmış; saydam katmanların üst üste bindirilmesiyle hem yumuşak geçişler hem de parlak bir yüzey elde edilmiş. Fırça izinin neredeyse hiç görünmemesi, resme dijital bir netlik kazandırıyor. Bu teknik temizlik, etkileyici olduğu kadar mesafeli bir etki de yaratıyor. Figürün yüzeyinde hiçbir pürüz, hiçbir titreşim yok; sanki canlı bir beden değil, fikrî bir imgeyle karşı karşıyayız.
Kompozisyon, klasik portre geleneğini hatırlatıyor. Büst formu, profilden duruş ve nötr fon bu geleneğe sadık. Ancak yüz ve omuzlara yerleşen kaktüsler, bu geleneğe doğanın müdahalesini getiriyor. Bitkisel unsurlar anatomik bir titizlikle işlenmiş ama figürle bütünleşmekten çok, onu süslüyorlar. Doğa burada bir kuvvet değil, bir biçim aracı. Dönüşüm fikri yüzeyde kalıyor; sarsıcı değil, ölçülü bir temastan ibaret.
Renkler yeşil ve sarı arasında kurulmuş bir dengede duruyor. Bu iki ton, yaşam ve ışığın buluşmasını simgeler gibi. Fakat bu denge fazla kusursuz, fazla kontrollü. Yeşil doğaldan çok yapay bir parıltı taşır, sarı ise güneşten çok iç mekân ışığını anımsatır. Renkler resme zarif bir uyum kazandırır ama bu uyum doğanın rastlantısallığından uzak, insan eliyle düzenlenmiş bir sessizliğe ait.
Resim biçim olarak hiper gerçekçiliğe, anlam olarak sembolizme yakın. Fakat bu iki yön arasında canlı bir gerilim yok. Gerçekçilik biçimi cilalar, sembolizm anlamı açıklığa kavuşturur. İzleyiciye sunulan mesaj açık, hatta fazla açık.Kadın doğadır, doğa kadındır. Bu kadar doğrudan bir eşleştirme, artık sorgulayıcı değil, dekoratif bir etkiye sahiptir.
Kavramsal düzeyde Femme-cactus, kadın bedeniyle doğa arasındaki kadim özdeşliği sürdürür, ancak onu yeniden yorumlamak yerine güvenli bir estetik çerçevede yineler. Kadın figürü bir direnişin değil, bir uyumun temsilidir. Doğa burada vahşiliğini değil, düzenini taşır. Eserin sessizliği de bu yüzden anlamlıdır. Doğa konuşmaz, sadece poz verir.
Sonuçta Femme-cactus, teknik olarak etkileyici, düşünsel olarak temkinli bir resimdir. Büyüleyici bir güzelliğe sahiptir ama bu güzellik sorgulamaktan çok uzlaşır. Doğayı insana geri çağırır ama aynı anda onu estetik bir düzene hapseder. Resim, çağdaş bir paradoksu açığa çıkarır.İnsan, doğayla yeniden birleşmek ister ama bunu bile kontrol altında yapar.
İlhan Alemdar, Louvre Müzesi’nin İslam Eserleri Bölüm Başkanı, sanat tarihi uzmanı.
Bir Cevap Bırakın